Spreektekst Ton Elias spoed-AO verbreding A27
d.d. 10-10-2012

[MdV, Collega Van Tongeren (GroenLinks) heeft een debat aangevraagd over de verbreding van de A27 bij Utrecht en de bestuurlijke situatie daaromtrent. Dit debat is omgezet in het AO dat wij vandaag met de Minister van Infrastructuur en Milieu voeren.]

Minister Schultz heeft op 01-10-2012 een heldere brief aan de Kamer gestuurd, waarin zij de Kamer over de verbreding van de A27 informeert. Op 8 oktober heeft zij er een nog duidelijker brief overheen gestuurd, met plaatjes en al. In overeenstemming met zoals dat dan heet trechterende besluitvorming sinds 2006 is besloten tot verbreding van de A27 tot twee maal 7 rijstroken. Dit betekent dat een tunnelbak in het natuurgebied Amelisweerd moet worden verbreed ten koste van een stuk bos. Deze verbreding is onderdeel van een breder plan om de bereikbaarheid van Utrecht te vergroten. Naast het verbreden van snelwegen wordt bijvoorbeeld geïnvesteerd in het openbaar vervoer naar en binnen de stad Utrecht en in fietsverkeer. Om de aantasting van het natuurgebied te ontlasten is besloten een dak van 250 meter over de zogenoemde ‘bak’ waar de A27 doorheen loopt aan te leggen.

We zitten hier vandaag omdat sommige partijen vinden dat het ongebruikelijk zou zijn dat een demissionair kabinet een naar hun mening controversiële wegverbreding door een natuurgebied doordrukt. Voorts heeft een deel van de gemeente Utrecht bezwaren tegen de verbreding van de A27, als enige partij in een baaierd van nadere partijen.

Gemakshalve stelden die partijen eerst ook nog even dat dat wat zij zelf controversieel achten, hier in de Kamer ook controversieel verklaard zou zijn in de zin zoals wij die term hier in huis staatsrechtelijk hanteren: dat we de besluitvorming stilleggen. Ik maak er bezwaar tegen dat collega’s met feiten jongleren – en het deed me dan ook groot genoegen dat tijdens de procedurevergadering van deze vaste commissie vorige week woensdag [03-10-2012; Paulus Jansen (SP)] ondubbelzinnig nog eens is vastgesteld dat het onderwerp niet controversieel verklaard is.

Op 5 juli 2012 hebben oud-collega Aptroot en zittend collega De Rouwe (CDA) een motie ingediend waarin de Minister werd verzocht onverkort door te gaan met het verbreden van de ring rond Utrecht. De motie is aangenomen met ruime steun. [VVD, CDA, PVV, SGP en de groep Kortenoeven/Hernandez]

Een eerdere motie [Van Gent (GroenLinks) d.d. 06-12-2010] waarin de minister werd opgeroepen een variant te onderzoeken waarbij de tunnelbak Amelisweerd niet verbreed zou worden, werd door een Kamermeerderheid verworpen [VVD, CDA, PVV en SGP]. Die variant was daarmee van tafel.

De Minister kan dus terecht doorzetten met het doorprikken van deze flessenhals. Zij heeft de volle steun van het parlement – tot het tegendeel gebleken is; zó werkt het hier.

Tot zover de procedurele kant van de zaak.

Nu de inhoud. Nederland staat in de top vijf van de beste economieën in de wereld. Dit is volgens het World Economic Forum ondermeer te danken aan één van de beste infrastructuren in de wereld [P. 21 van de Global Competiviness Index 2012-2013]. Nu is het zaak die voorsprong wel te behouden en de bereikbaarheid over de weg (maar uiteraard ook spoor, water en vliegvelden) op peil te houden.

Zoals uit de maandag gepresenteerde Publieksrapportage Rijkswegennet blijkt, leidt meer asfalt tot minder files. Ondanks meer verkeer op de weg, werd er minder stilgestaan in de file [“In de afgelopen vier maanden heeft iets meer verkeer gebruik gemaakt van het wegennet (toename van 0,6%) en hebben weggebruikers minder in de file gestaan (afname van 3,5%).”, p. 1 brief Minister Schultz d.d. 08-10-2012 bij de publiekrapportage]. Partijen als GroenLinks stellen dat dit louter korte termijn winst is en dat op langere termijn de files weer zullen toenemen. Collega Van Tongeren bij BNR d.d. 08-10-2012 haalt zelfs Peking erbij – nou, Utrecht is geen Peking hoor!! Daarom stelt GroenLinks voor de automobilist uit de auto te jagen door bijvoorbeeld een spitsheffing op te leggen. De VVD kiest juist voor meer eigen zeggenschap van de burger en voor meer asfalt, maar dat is niet het enige. Wij kijken bijvoorbeeld ook serieus naar de mogelijkheden van thuiswerken.

Afgelopen maandag was ik bij de uitreiking van de Paul Nouwen prijs in het Louwmanmuseum in Den Haag. Lodewijk de Waal, voorzitter van het Platform Slim Werken Slim Reizen, ontving deze prijs vanwege zijn stimulans in het denken over mobiliteit. Werkgevers en werknemers hebben, zoals hij terecht zei, beiden belang bij thuiswerken. Thuiswerken leidt tot minder vervoersbewegingen, minder vierkante meters aan kantoorruimte en tot “emancipatie van de arbeider”, zoals hij het in wat ouderwetse termen stelde. Dus: zeggenschap bij de burger; slimmer nadenken over vervoer en over de inrichting van het werk; beter benutten van de bestaande infrastructuur. Dit, MdV, vond en vindt de VVD positieve en te stimuleren ontwikkelingen.

Zoals gezegd is de verbreding van de A27 onderdeel van een breder pakket aan maatregelen om de bereikbaarheid te vergroten. Dit hele proces loopt al jaren.  Mijn voorganger was tijdens het Kamerdebat op 5 juli over onze infrastructuur (wij noemen dat in ons afkortingenlingo MIRT) [AO MIRT;  Meerjarenprogramma Infrastructuur Ruimte & Transport), mijn voorganger Aptroot was deze zomer glashelder. Wanneer één van de elementen van dit pakket vervalt, trekt de VVD steun voor alle maatregelen in. Diezelfde dag werd de motie om de Ring Utrecht onverkort door te zetten aangenomen. Afgelopen maandag stemde de Provinciale Staten van Utrecht per motie nogmaals in met de verbreding van de A27 [Voor stemden VVD, GL, D66, CDA, CU, SGP en tegen PvdA, SP, PVV, PvdD, 50+] en eergisteren stemde ook het dagelijkse bestuur van het Bestuur Regio Utrecht (BRU) onder leiding van PvdA-burgemeester Wolfsen nogmaals in met de verbreding, naar ik begreep. [RTV-Utrecht, ‘BRU toch akkoord met verbreding A27’, 10-10-2012]

Voor de VVD gold en geldt dat de A27 verbreed dient te worden en dat het volledige pakket rond Utrecht moet worden uitgevoerd. Een Kamermeerderheid heeft dat de Minister immers voor de zomer opgedragen. Ik wil de overige partijen oproepen om dit zorgvuldige en landurige proces niet te verstoren. De Minister heeft alle partijen [de Provincie Utrecht en Bestuur Regio Utrecht (BRU). BRU is een samenwerkingsverband van negen gemeenten in de regio Utrecht. Bunnik, De Bilt, Houten, IJsselstein, Nieuwegein, Stichtse Vecht, Utrecht, Vianen en Zeist] behalve een deel van de gemeente Utrecht op één lijn.

In haar brief van eergisteren [d.d. 08-10-2012] over terugbrengen van snelheid van 100 naar 80 km/u geeft de Minister duidelijk aan dat de verbreding een weloverwogen keuze is. [In de Telegraaf d.d. 05-10-2012 sprak zij dan ook over “sub-optimale plannen” daar waar de Kamer nu nog alternatieven voorstelt zoals het verlagen van de snelheid.]

Tegen andere partijen [vooral GroenLinks;  mevrouw Van Tongeren] zeg ik: – er wordt ook veel niet gedaan: geen A 2-en-een-half-variant dwars door het groene Hart of dwars door Leidsche Rijn en ook geen bypass door Nederweert.

Mijn fractie heeft absoluut geen zin in dit soort salamitactiek: eerst afstrepen wat men hoe dan ook niet wil en dan daarna weer gaan knabbelen aan compromisbesluitvorming.

Samenvattend MdV, de VVD steunt de Minister onverkort in haar voornemen tot het verbreden van de A27 als onderdeel van een breder pakket aan maatregelen om de bereikbaarheid van Utrecht en de regio daaromheen te vergroten.