MdV, nadat er vorig jaar geruchten opdoken over bedenkelijke afspraken tussen de NOS en de Eredivisie in het contract voor de eredivisiesamenvattingen, heeft de VVD-fractie er herhaaldelijk voor gepleit om dergelijke afspraken, waarmee naar we inmiddels weten 75 miljoen belastinggeld gemoeid is, openbaar en inzichtelijk te maken. De NOS weigerde dit altijd, en gisteren werd duidelijk waarom. Het Commissariaat voor de Media dwingt in een glasharde dwangbeschikking de NOS om het contract op meerdere punten aan te passen en stelt:

“Door met grote regelmaat presentatoren en analisten van FOX Sports uit te nodigen in het programma Studio Voetbal en hen aan te kondigen als afkomstig van Fox Sports, werkt de NOS actief mee aan het in de markt zetten van de betaalzender Fox Sports. Daarmee handelt de NOS in strijd met haar verantwoordelijkheid als publieke omroep […]”

De voetbalclubs zijn verenigd in het bedrijf Eredivisie Media en Marketing (E.M.M.) en de commerciële betaalzender Fox heeft meer dan 50% (51%) van de aandelen van die E.M.M. Het Commissariaat stelt vast (overweging dat EMM de NOS liet weten dat “manieren om impuls-aankopen voor live-wedstrijden te genereren van grote waarde zijn voor ons”; De NOS laat zich hiermee, zoals het Commissariaat het zo treffend omschrijft voor “het karretje van derden spannen” en gooit daarmee haar journalistieke onafhankelijkheid te grabbel.

Wanneer dit niet wordt aangepast vóór 17 maart, dan kan de NOS een boete tegemoetzien die op kan lopen tot een miljoen euro; de hoogste boete uit de Nederlandse televisiegeschiedenis.

De VVD-fractie is hier buitengewoon door ontstemd. Ik heb dan ook de volgende vragen voor de staatssecretaris:

1. Wat is het oordeel van de staatssecretaris over de dwangbeschikking van het commissariaat? Is hij hier ook van geschrokken? En wat vindt hij van de uitlatingen van NOS directeur Jan de Jong, die vanochtend op Radio 1 zei dat de redactionele onafhankelijkheid niet is aangetast. Deelt de staatssecretaris die mening? Is het niet dezelfde rare situatie als wanneer het programma “Pauw” contractueel vast zou leggen iedere avond collega Buma te gast te hebben, maar dit wel onafhankelijk vindt omdat ze hem mogen vragen wat ze willen?
2. Klopt het dat het Commissariaat voor de Media niet op redactionele onafhankelijkheid heeft getoetst omdat dit momenteel niet mag? Is de staatssecretaris bereid hiervoor de geldende regelgeving aan te passen nu we toch binnenkort de Mediawet gaan aanpassen?
3. Is dit ook niet een taak voor de Raad van toezicht van de NOS? Of voor de NPO, die in de huidige situatie pas achteraf en niet vooraf inzicht krijgt in de contracten? Wel verplicht betalen, maar niet weten of met de journalistieke onafhankelijkheid gejongleerd wordt?
4. In diezelfde nieuwsberichten van vorig voorjaar was ook sprake van afspraken met de STER die op gespannen voet zouden staan met de mediawet. Wordt hier ook nog naar gekeken?